'Wat wil jij later worden als je groot bent?'

‍

Vanaf het moment dat je tante op een verjaardag je die ene vraag stelt totdat je járen later met je diploma en je cv tegenover een loopbaancoach zit, is dit wat menigeen bezighoudt. En natuurlijk, je antwoord verandert met de tijd – astronaut en profvoetballer worden doorgestreept, IT-consultant en jurist komen erbij. Maar of je nu 5, 25 of 45 bent: de focus op beroepen en loopbanen blijft.

‍

Maar als je zo’n groot mogelijk verschil wilt maken in de strijd voor een betere wereld, dan gaat het er eigenlijk minder om welk beroep je precies uitoefent. Nog belangrijker dan wat je doet, is waar je aan werkt. Je kunt immers nog zo’n briljante advocaat zijn, maar als je voor de verkeerde bedrijven werkt, wordt de wereld er niet bepaald beter van.

‍

Bedenk dat de meeste banen niet worden gecreëerd om het urgentste probleem in de wereld op te lossen, maar om een gat in een commerciële markt te vullen. Als je dus zo veel mogelijk positieve impact wilt maken, dan moet je het anders aanpakken: ga op zoek naar een gat in de markt van het weldoen.

‍

Wat zou jij doen als je superkrachten had?

Rob Mather was de dertig al gepasseerd toen hij zijn superkracht ontdekte. 

‍

Op een doordeweekse avond zat Rob op de bank tv te kijken, toen hij op een documentaire stuitte over Terri, een meisje dat op tweejarige leeftijd de verschrikkelijkste brandwonden had opgelopen. Rob was diepgeraakt. Hij had zelf twee jonge kinderen, en hij kon het verhaal van Terri maar niet uit zijn hoofd zetten: hij móést iets doen.

‍

Dus belde Rob een paar mensen om een sponsorzwemtocht te organiseren. Die mensen belden op hun beurt weer een boel andere mensen. En jawel, ook die mensen belden weer mensen. Het resultaat? Tienduizend mensen uit 73 landen deden mee aan 150 zwempartijen, allemaal om geld op te halen voor de kleine Terri. 

‍

Rob ontdekte dat hij een ster was in het bij elkaar brengen van mensen: hij was eigenlijk een soort superconnector. En in het jaar dat volgde wilde Rob nog meer bereiken, en nog meer mensen helpen. Zo kwam hij voor de keuze te staan die elke wereldverbeteraar moet maken: waar zet je je talent voor in?

‍

Omvangrijk, onderbelicht en oplosbaar

Een nuttige eerste stap is op zoek gaan naar problemen die de drie O’s delen: ze zijn omvangrijk, onderbelicht en oplosbaar. 

‍

Laten we beginnen met ‘omvangrijk’. In feite gaat het hier om de vraag hoe goed het zou zijn voor de wereld als je dit probleem oplost. Hoeveel mensen of dieren help je ermee? En hoeveel zou het betekenen voor die mensen of dieren? Een probleem als klimaatverandering gaat bijvoorbeeld de hele wereld aan, en is om die reden enorm omvangrijk.

‍

Dan de tweede O: onderbelicht. Gelukkig blijven veel omvangrijke problemen niet onopgemerkt. Dat is een goede zaak, maar het betekent ook dat het ‘laaghangende fruit’ daar vaak al is geplukt. Neem weer klimaatverandering als voorbeeld: overheden pompen inmiddels miljarden in het vergroenen van onze elektriciteitsproductie, maar de verduurzaming van de landbouw blijft nog achter. Bij zulke onderbelichte problemen zijn er vaak nog veel manieren over om heel veel goed te doen. 

‍
‍
Lees verder: Bekijk je carrière als een honkbal-analist, en vraag: wat voeg ik hier écht toe?

‍

‍

Tot slot loont het om na te denken over hóé je het probleem zou kunnen oplossen. Dat is moeilijker dan het lijkt: zelfs de acties met de beste bedoelingen kunnen in de praktijk namelijk anders uitpakken. Zo concludeerden Australische onderzoekers in 2019 dat ‘40 tot 70 procent van de gedoneerde medische apparaten niet wordt gebruikt, omdat ze niet functioneel of niet geschikt zijn, of omdat het personeel niet is opgeleid’. Of neem het bedrijf dat een paar schoenen doneerde voor elk paar dat het verkocht: klinkt weer leuk, maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat het geen verschil maakte in het leven van de ontvangers. Oplosbaarheid komt dus in feite neer op een goede onderbouwing voor wat je gaat doen: is er overtuigend bewijs dat jouw aanpak gaat werken? 

‍

Elke dag zeven neergestorte jumbojets

Nadat hij geld had opgehaald voor Terri, begon Rob een lijstje te maken met andere doelen waar hij iets voor zou kunnen organiseren. Al heel vroeg nam hij een belangrijke beslissing:

‍

“Een simpele keuze in het begin was om niet voor een ziekte in de ontwikkelde wereld te gaan”, vertelt Rob. “Relatief gezien is daar al veel steun voor. Maar er zijn nog grote delen van de wereld waar je met een heel klein beetje geld al heel ver komt.”

‍

Rob maakte dus een lijstje met problemen in ontwikkelingslanden: hiv/aids, tuberculose, landmijnen, schoon drinkwater, diarree en… malaria. Toen Rob meer over malaria leerde, was de keuze snel gemaakt: malaria, zo blijkt, is hét schoolvoorbeeld van een OOO-probleem. 

‍

Eerst de omvang: tot wel 500 miljoen ziektegevallen per jaar, en elke dag drieduizend dode kinderen. Een van de meest voorkomende doodsoorzaken bij zowel zwangere vrouwen als kinderen onder de vijf. Of, zoals Rob het zegt: “Dat zijn zeven jumbojets vol met kinderen, die elke dag sterven door malaria.”

‍

‍

Maar in tegenstelling tot een daadwerkelijk neergestorte jumbojet zul je de dagelijkse malariaramp niet zo snel in het nieuws vinden. Malaria is namelijk, zoals zoveel problemen in armere landen, structureel onderbelicht. Toen Rob in 2004 begon, werden jaarlijks slechts 5 miljoen klamboes met houdbare insecticide gedistribueerd. En dat terwijl wetenschappelijk onderzoek uitwijst dat je met een paar honderd klamboes – statistisch gezien – al één kinderleven kunt redden. 

‍

En dat maakt malaria nogal oplosbaar: ofwel door klamboes met insecticide uit te delen, ofwel met malariapillen (dezelfde die je krijgt als je op vakantie gaat naar een land met malaria). Sinds 2000 hebben investeringen in malariabestrijding bijna 12 miljoen sterfgevallen voorkomen (en dan hebben we het vooral over kinderen onder de vijf). Nog altijd is dit een van de goedkoopste manieren om een leven te redden. 

‍

Welk probleem wil jij oplossen?

Ondertussen heeft de stichting die Rob oprichtte, de Against Malaria Foundation, meer dan 0,5 miljard dollar opgehaald en meer dan 200 miljoen klamboes uitgedeeld. Daarmee heeft ze een enorme bijdrage geleverd aan de strijd tegen malaria.

‍

In het verhaal van Rob zit een belangrijke les verscholen. Rob kwam uit pure empathie in beweging om een ander te helpen, en ontdekte dat hij een groot talent had om zo veel mogelijk mensen te mobiliseren. Maar pas toen hij een stap terug deed, en echt ging nadenken over waar zijn talent het hardste nodig was, schoot zijn impact door het dak.

‍

Voor de meesten van ons betekent dit een andere mindset dan we gewend zijn, als het op ons werk aankomt. Wat je doet blijft belangrijk: je moet immers eerst je superkracht vinden voordat je die kunt gebruiken om de wereld te verbeteren. Maar sta voordat je een baan kiest vooral ook stil bij welk probleem je wilt oplossen, want daar zit waarschijnlijk de echte impact.

‍

‍